Những Nguyên Nhân dẫn đến Trào Ngược Dạ Dày

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng axit hoặc dịch mật từ dạ dày thường xuyên trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu và có thể làm tổn thương thực quản. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm:

Rối loạn chức năng cơ thắt thực quản dưới (LES)

Đây là nguyên nhân chính và trực tiếp nhất. Cơ thắt thực quản dưới đóng vai trò như một “van” ngăn cách dạ dày và thực quản. Bình thường, sau khi thức ăn đi vào dạ dày, cơ này sẽ đóng chặt lại để ngăn axit trào ngược. Tuy nhiên, khi cơ này bị yếu hoặc giãn bất thường, axit dạ dày có thể dễ dàng trào ngược lên thực quản. Các yếu tố có thể làm suy yếu cơ thắt này bao gồm:

Do cấu trúc bất thường: Có thể do bẩm sinh hoặc các vấn đề liên quan đến cấu trúc giải phẫu.
Do các yếu tố bên ngoài: Một số loại thực phẩm (đồ béo, cay nóng, chua, socola, bạc hà…), đồ uống (rượu, cà phê, nước có ga), thuốc (thuốc giảm đau, thuốc kháng histamine, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị hen suyễn…) có thể làm giãn cơ thắt thực quản dưới.
Thoát vị hoành: Một phần dạ dày bị đẩy lên trên qua khe hở ở cơ hoành, làm giảm áp lực của cơ thắt thực quản.

Bất thường về chức năng dạ dày

Dạ dày làm rỗng chậm: Khi dạ dày hoạt động chậm, thức ăn và axit sẽ lưu lại lâu hơn, làm tăng áp lực và nguy cơ trào ngược.
Co thắt dạ dày bất thường: Nhu động (các cơn co thắt nhịp nhàng) của dạ dày bị rối loạn, khiến thức ăn không được tiêu hóa và đẩy xuống ruột đúng cách.
Các bệnh lý dạ dày khác: Viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày, hẹp môn vị… cũng có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.

Tăng áp lực lên ổ bụng

Áp lực tăng cao trong ổ bụng có thể đẩy axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Các trường hợp thường gặp bao gồm:

Béo phì, thừa cân: Trọng lượng cơ thể quá lớn tạo áp lực lên dạ dày.
Phụ nữ mang thai: Thai nhi lớn dần gây chèn ép dạ dày, cùng với sự thay đổi hormone làm giãn cơ thắt thực quản dưới.
Ho kéo dài, hắt hơi, gập bụng: Các hoạt động này làm tăng áp lực đột ngột lên ổ bụng.
Mặc quần áo quá chật: Đặc biệt là ở vùng bụng.

Thói quen sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh

Đây là những yếu tố góp phần quan trọng và phổ biến:

Ăn quá no, ăn đêm rồi nằm ngay: Khiến dạ dày phải hoạt động liên tục và thức ăn không được tiêu hóa hết trước khi nằm, dễ gây trào ngược.
Ăn nhiều thực phẩm gây kích thích: Đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, chua, sô cô la, bạc hà…
Uống nhiều đồ uống có cồn, cà phê, nước ngọt có ga.
Hút thuốc lá: Nicotine làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới và giảm sản xuất nước bọt (nước bọt giúp trung hòa axit).
Căng thẳng, stress: Kích thích cơ thể tiết hormone cortisol, làm tăng sản xuất axit dạ dày và ảnh hưởng đến chức năng của cơ thắt thực quản.

Một số bệnh lý và yếu tố khác

Rối loạn mô liên kết: Như xơ cứng bì, có thể ảnh hưởng đến chức năng thực quản.
Hội chứng Zollinger-Ellison: Gây tăng tiết axit dạ dày quá mức.
Giảm sản xuất nước bọt: Nước bọt có vai trò trung hòa axit.
Tuổi tác: Người lớn tuổi có thể có chức năng cơ thắt thực quản yếu hơn.

Lưu ý: Để điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả, việc xác định đúng nguyên nhân là rất quan trọng. Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng trào ngược dạ dày, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhé.

-29%